Bizarni snovi ,krcati simbolizmom, omogućavaju nekim ljudima da prevaziđu intenzivna sjećanja ili svakodnevne psihološke stresore unutar sigurnosti svoje podsvijesti. Noćne more, s druge strane, mogu biti upozoravajući znakovi anksioznosti koje inače ne bismo uočili u budnom stanju, navodi se u magazinu ’’National Geographic’’.

Neki stručnjaci za san vjeruju da je povlačenje iz uobičajenog okruženja i svakodnevnih podražaja, što se upravo desilo milionima ljudi širom svijeta uslijed pandemije COVID-19, dalo pregršt „inspiracije“ za snove, primoravši njihovu podsvijest da više crpi teme iz prošlosti.

Najmanje pet istraživačkih timova, u institucijama više zemalјa, prikuplјa primjere bizarnih snova, a jedno od njihovih dosadašnjih otkrića je da su pandemijski snovi obojeni stresom, izolacijom i promjenama u načinu spavanja - mnoštvom negativnih emocija koje ih izdvajaju od tipičnih snova.

’’Obično u REM fazi sna se nosimo sa intenzivnim osjećanjima, posebno negativnim emocijama’’, kaže Patrik Meknamara, vanredni profesor neurologije na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Bostonu, koji je stručnjak za snove. ’’Očigledno je da ova pandemija proizvodi veliki stres i anksioznost.’’

Tokom faza našeg sna, stres šalјe naš mozak na putovanje. Neurobiološki signali i reakcije, koji proizvode snove, su slične onima koje pokreću psihodelične (halucinogene) supstance. Te supstance aktiviraju nervne receptore zvane serotonin 5-HT2A, koji potom isklјučuju dio mozga koji se naziva dorzalni prefrontalni korteks. Rezultat ovoga je poznat kao „emocionalna dezinhibicija“, stanje u kome emocije preplavlјuju svijest, posebno u fazi REM sna, kada obično sanjamo.

Većina lјudi se obično ne sjeća svojih snova, međutim, život tokom pandemije će možda to promijeniti zbog povećane izolacije i stresa, te uticati na sadržaj snova i omogućiti nekim sanjarima da se sjećaju većine svojih snova. Anksioznost i nedostatak aktivnosti smanjuju kvalitet sna, a česta buđenja, koja se nazivaju i parasomnijama, povezana su sa povećanim prisjećanjima snova. Takođe, latentne emocije i sjećanja iz prethodnog dana mogu uticati na sadržaj snova i nečiji emotivni odgovor u samom snu.

Studija italijanskog Udruženja medicine spavanja (Associazione Italiana di Medicina del Sonno) analizirala je san Italijana koji su bili u izolaciji zbog epidemije COVID-19. Većina ispitanika je iskusila noćne more i parasomnije u skladu sa simptomima post-trautmatskog stresnog poremećaja (PTSP).

Možda se čini očiglednim, ali finski istraživači su naučno poduprli ideju da duševni mir dovodi do „pozitivnog uticaja na san“, pri čemu se sanjari osjećaju dobro u onome što se dešava u njihovim snovima. Anksioznost je, nasuprot tome, povezana sa „negativnim uticajem na snove“, pokazali su podaci, što rezultira snovima koji su zastrašujući ili uznemirujući na drugi način.

Uz svu njihovu raznolikost, jedna od zajedničkih stvari koje ovi „pandemijski“ snovi imaju je koliko čudno izgledaju učesnicima u istraživanjima.

’’To bi mogao biti jedan od mehanizama koji mozak u stanju sna koristi kako bi pobudio emocionalnu regulacij’’, kaže Perina Rubi, istraživač iz lionskog Istraživačkog centra za neuronauku.

Prema njenim riječima, za one koji žele da omoguće sebi nešto kontrole nad lošim snovima, fokusiranje na „bizarno“ može pomoći. ’’Promjena konteksta - zakoni fizike i tako dalјe - može promijeniti perspektivu [i] predložiti drugi ugao gledanja, pomak u razumijevanju koji može pomoći u promjeni ili smanjenju osećaja", rekla je Rubi.

Frontal/D.M.