"Sredstva su umanjena u odnosu na
prošlu godinu, što znači da će broj kulturnih sadržaja biti manji, ali zajedno
sa kulturnim radnicima radićemo na tome da zadržimo kvalitet kulturnih
programa" – rekla je ona u intervjuu Srni.
Konkursi za sufinansiranje projekata u
oblasti kulture su raspisani, a organizacije iz oblasti kulture mogu računati
na dodatna sredstva od igara na sreću.
"Među sredstvima od 500.000 KM
nalaze se i filmski festivali. Ukoliko se na konkursu neko prijavi, komisije će
praviti procjene ovih projekata“, istakla je Soldat–Vujanović.
S ciljem kulturnog razvoja Srpske, a
shodno Strategiji razvoja kulture, u kojoj je jedan od ključnih ciljeva
decentralizaija kulture, tj. podsticanje zainteresovanih i kreativnih
stvaralaca po opštinama na veće sudjelovanje u promovisanju kulturnih sadržaja,
Ministarstvo je razvilo novi mehanizam – "Konkurs za raspodjelu dijela
prihoda od igara na sreću“ koji je počeo sa primjenom u 2010. godini.
"Sredstva koja se prikupe od
igara na sreću i Lutrije Republike Srpske, prema Zakonu o igrama na sreću,
dijele se u različitim procentima za zdravstvo, sport i kulturu. Konkurs se
sastoji od dvije komponente, koje ispunjavaju potrebe realizacije ciljeva
preciziranih u Strategiji razvoja kulture Republike Srpske 2010-2015.",
kaže Soldat–Vujanović.
Prema njenim riječima, period za
mjerenje efekata ovog konkursa traje tri godine, a preliminarno mjerenje na
terenu pokazalo je izuzetne rezultate, i to prvenstveno mjerenja koja se prvi
put provode od 2007. godine o utrošenim sredstvima Ministarstva za
decentralizaciju kulture.
Ona pojašnjava da su uslovi iz
konkursa, koji su prilagođeni ovom cilju, zahtijevali da organizacije iz
oblasti kulture ponude takav projekat u kojem je, osim dobrog kulturnog
sadržaja, obaveza izvođača da svoje programe realizuju u onim opštinama koje,
prema analizama ministarstva nisu imali nikakv kulturni sadržaj ili se
organizacije iz tih opština nisu prijavljivale na konkurs.
"Očekivani rezultati koje smo
mjerili jesu povećanje broja opština u kojima građani imaju mogućnost da vide
neke dobre sadržaje iz kulture. U trogodišnjem praćenju pokrivenost opština
novim kulturnim sadržajem povećan je sa 50 odsto na 90 odsto, što znači da je
40 odsto novih opština imalo mogućnost da vidi nove sadržaje“, ističe pomoćnik
ministra za kulturu Republike Srpske.
Što se tiče druge komponente konkursa,
koji se odnosi na međunarodnu saradnju, koncept je osmišljen tako da, ako neka
organizacija prikaže ugovor za projekat u kulturi sa nekim od međunarodnih
donatora ili fondova sa iznosom većim od 10.000 KM – tada Ministarstvo
subvencioniše taj projekat sa 10.000 KM.
"Preliminirani rezultati mjerenja
su više nego pozitivni. Do sada, za svaku izdvojenu 1 KM iz Budžeta, na osnovu
ovog konkursa, iz inostranstva je došlo u prosjeku 6 KM . Dakle, za dvije
godine potrošeno je 116.277 KM prema inostranim sredstvima u iznosu od 681.123
KM koji su putem projekata iz oblasti kulture ušli u Srpsku“, kaže za Srnu
Soldat–Vujanović.
Ključni reformski zakon koji se i dalje
dorađuje jeste Zakon o kulturi. Taj zakon uređuje okvirno sve oblasti kulture,
definiše obaveze lokalne samopuprave koje su dužne da pruže svojim građanima i
svojim korisnicima iz oblasti kulture i umjetnosti, kao i prava, dužnosti i
obaveze Republike Srpske u toj oblasti.
Soldat–Vujanović napominje da je riječ
o reformskom zakonu po uzoru na okruženje, koji prvi put definiše ulogu lokalne
samouprave, koja do sada ni u jednom zakonskom dokumentu ne precizira svoja
prava, dužnosti i obaveze, osim jednog skromnog člana u zakonu o lokalnoj
samoupravi.
"Ovo je posebno važno sa aspekta
fondova EU koji će se direktno dodjeljivati opštinama, što se odnosi i na
fonodove za kulturu. Oni su značajni i bespovratni i, ukoliko jedinica lokalane
samouprave nema svoje razvojne dokumente iz oblasti kulture, male su šanse da
će moći povlačiti sredstva“, zaključuje Irena Soldat-Vujanović.
(Srna/Frotnal)
