Zatvor na Kubi nije nužan za bezbjednost Amerike.
Gvantanamo ekstremistima služi kao motiv kojim regrutuju nove pristalice i zbog toga bi trebao biti zatvoren – izjavio je Obama.
Još u kampanji 2008. godine, prije nego što je prvi put izabran u Bijelu kuću, Obama je obećao da će zatvoriti Gvantanamo.
Do danas je to ostalo jedno od njegovih najspominjanijih predizbornih obećanja koje je iznevjerio.
Štrajkovi glađu, jedino preostalo sredstvo otpora zatvorenicima, u Gvantanamu nisu rijetkost.
Američka mornarica, pod čijom se ingerencijom nalazi baza u kojoj je smješten zatvor, i ranije se s njima suočavala, ali nikad štrajk nije bio tako masovan.
Otpor gladovanjem počeo je još u februaru.
U zatvoru se nalazi 166 zatvorenika, a američka vojska tvrdi da hranu odbija njih više od stotinu.
Prema drugim izvorima, štrajkača je oko 130.
Iako iz njega stižu različite verzije, štrajk je navodno počeo zbog činjenice da protiv većine pritvorenih nema formalne optužnice za bilo koje krivično djelo.
To znači da niko od njih ne može računati ni na suđenje nakon kojeg bi barem neki bili oslobođeni optužbi.
Riječ je o zatvorenicima iz cijelog svijeta, uhapšenim u sklopu američkog rata protiv terorizma.
U Gvantanamu su ispitivani, kako je potvrđeno, često i mučeni. Smješteni su unutar vojne baze, pa formalno ne podliježu američkom civilnom pravnom sistemu, što znači da ih američke vlasti bez optužnice i suđenja mogu držati zatvorene koliko god žele ili smatraju potrebnim.
Samo šestorica od 166 zatvorenika imaju konkretnu optužnicu za konkretna kriminalna djela.
Vojni zvaničnici izjavili su da su ovaj i prethodni štrajkovi odraz frustracija zatvorenika zbog neizvjesnih sudbina.
Iako je zatvaranje tog zatvora bilo jedno od predizbornih obećanja predsjednika Baraaka Obame, Kongres je blokirao napore administracije koja je i sama odustala.
Predstavnici američke vojske u svojim reakcijama na štrajk ističu da uprkos dugotrajnom gladovanju, niko od štrajkača nije životno ugrožen.
U Gvantanamo su poslati dodatni ljekarski timovi.
Riječ je o 40-ak osoba koje spadaju u medicinsko ili vojno osoblje. Oni će pomagati zaposlenima koji su inače na dužnosti u Gvantanamu.
Neki od najupornijih štrajkača navodno su pali na 40 kilograma tjelesne težine.
Najmanje 16 zatvorenika prisilno hrane cjevčicom koja im ide kroz nos do želuca, a većina sjedi vezana za stolce, u zatvoru, a ne u bolnici.
Štrajk je postao masovan nakon što su početkom aprila čuvari upali u zatvorski blok broj šest, gdje zatvorenici žive u svojevrsnim zajednicama, te ih zatvorili u pojedinačne ćelije.
Direktan okidač za početak štrajka bilo je pretraživanje ćelija početkom februara.
Zatvorenici su optužili čuvare da su se “s nepoštovanjem odnosili” prema njihovim svetim knjigama, ali američka vojska to je negirala.
Vojska nije obznanila zbog čega je krenula u raciju zatvoreničkih prostorija, a takve su se pretrage događale i ranije.
Situacija je eskalirala jer su očajni i došli su do tačke pucanja. Iza svega stoji predsjednikovo izigrano obećanje o zatvaranju Gvantanama.
Oni to znaju i zato su očajni – rekao je Karlos Varner, advokat iz Ohaja, koji predstavlja jedanaest zatvorenika.
Štrajk je dospio u sve svjetske medije nakon što se početkom aprila 40-ak zatvorenika pridružilo štrajkačima.
Tada je provedena racija u kampu šest, a zatvorenici su nasilno reagovali, neki koristeći improvizovano oružje.
Prema riječima uprave, racija je provedena jer su zatvorenici ručnicima prekrili kamere, a navodno su prskali čuvare urinom i odbili pretraživanje ćelija.
Čuvari su pucali na zatvorenike gumenim mecima.
Kako je ranije izjavila američka Vlada, neki od zatvorenika trebali su odavno biti pušteni na slobodu.
Među njima je i britanski državljanin Šaker Amer, koji je zbog tečnog engleskog postao poput portparola zatvorenika.
Uhapšen je u Avganistanu, kao žrtva haosa koji je nastao nakon svrgavanja talibanskog režima 2001., a svih 18 muškaraca koji su završili u tom zatvoru, a imali su britansko državljanstvo ili dozvolu za boravak, već su pušteni.
I sudovi koji su nastali na Obaminu inicijativu oslobodili su britanskog državljanina optužbi, ali čini se da je njegova ulogu u zatvoru učinila svoje.
Gvantanamo je osnovan kao američki eksteritorijalni zatvor, zbog čega za njega ne važe zakon i pravila na snazi na američkoj teritoriji.
Poznati su strašni uslovi u kojima žive zatvorenici i metode ispitivanja poput mučenja simulacijom utapanja.
Kamp broj pet najstrože je čuvani dio zatvora u kojem su zatvorenici provodili 23 časa dnevno u ćeliji veličine dva puta tri kvadratna metra.
Jedan čas imali su za rekreaciju koja se provodila u zatvorenoj maloj prostoriji.
Sad su uslovi mnogo lošiji – zatvorenici 24 časa provode u samici.
(Glas Srpske/Frontal)
