Iz tih podataka je jasno vidljivo da je došlo do pada prihoda od 6,9 miliona maraka, koji se na prvi pogled i ne čini ogromnim padom, ali jeste kada se uzme u obzir da je 1. avgusta ove godine došlo do poskupljenja rezanog duvana za motanje od čak 100 odsto, te pojedinih vrsta cigareta od oko 10 feninga po paklici. Sa druge strane, treba napomenuti da bi, ukoliko prihodi od akciza na duvan i duvanske prerađevine nastave padati ovim tempom kao u avgustu, moglo doći do ozbiljnijeg pada priliva od akciza na godišnjem nivou.
Ekonomski analitičari smatraju da bi razlozi za pad prihoda od akciza na duvan i duvanske prerađevine mogli biti višestruki, a idu od toga da ljudi manje puše, preko toga da je povećan šverc, posebno kada je u pitanju rezani duvan, do toga da su pušači napravili kućne zalihe prije poskupljenja.
Naime, još prošle godine kada je došlo do osjetnijeg poskupljenja cigareta veliki broj pušača u BiH prešao je na motanje rezanog duvana, koji je bio višestruko jeftiniji. Međutim, sada je i njegova cijena povećana i gotovo izjednačena s cijenom najjeftinije paklice cigareta.
U UIO BiH kazali su da je od akciza na duvan i duvanske prerađevine u avgustu ove godine naplaćeno 67,8 miliona KM, što je za 10,6 miliona KM više u odnosu na avgust 2013. godine.
„Ovo je najvećim dijelom rezultat primjene Izmjena i dopuna Zakona o akcizama u BiH koje su stupile na snagu 1. avgusta ove godine, kojima se uvela nova akciza na rezani duvan i to u iznosu od 78 KM po kilogramu za 2014. godinu“, rekli su iz UIO BiH. Oni su dodali da je samo po osnovu uplate akcize na zalihe duvana koje su se našle kod obveznika na dan početka primjene novih Izmjena i dopuna Zakona o akcizama na jedinstveni račun u avgustu uplaćeno više od tri miliona KM.
Iz UIO BiH su još kazali da su zatražili podatke od entitetskih ministarstava poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede o konkretnim količinama duvana za čiji su uzgoj ostvareni poljoprivredni podsticaji, te podatke o otkupljivačima i prerađivačima duvana.
„Te podatke smo dobili od Ministarstva poljoprivrede RS i djelimično od Ministarstva poljoprivrede FBiH, koje nas je uputilo da ostatak podataka potražimo od nadležnih kantonalnih ministarstava. To je takođe urađeno, podaci su prikupljeni i nakon toga početkom avgusta ove godine izdato je 15 naloga za kontrole, koje su trenutno u toku, a koje rade inspektori u Sektoru za poreze UIO“, kazali su iz UIO BiH.
Prema njihovim riječima, po završetku kontrola moći će se utvrditi stvarno činjenično stanje u odnosu na podatke koje su dobili od resornih ministarstava, te će moći dati konkretan odgovor da li postoje neka značajnija odstupanja.
Njihovo je mišljenje da su otkupljivači i prerađivači duvana morali te proizvode uputiti ili u dvije fabrike duvana u BiH, a to su Banjaluka i Sarajevo, ili izvesti van BiH, te su naglasili da će uskoro imati konkretne informacije.
Igor Gavran, ekonomski stručnjak Spoljnotrgovinske komore BiH, rekao je da bi moglo biti nekoliko razloga za pad prihoda od akciza na duvan i duvanske prerađevine u avgustu ove godine. Prema njegovom mišljenju, crno tržite je najmanje uticalo na pad prihoda u tom mjesecu, a možda najviše stvaranje zaliha u domaćinstvima prije poskupljenja.
„Ova tema je bila prisutna u medijima prije poskupljenja 1. avgusta i postoji mogućnost da su potrošači kupili veće zalihe za svoje potrebe, tako da će prava analiza moći biti urađena tek negdje do kraja godine“, kazao je Gavran. Međutim, on je napomenuo da će, ako bi se taj pad prihoda od akciza zadržao i u narednim mjesecima, to biti veliko upozorenje i nagovještaj da treba duboko analizirati i crno tržište.
Naime, u avgustu je, prema zvaničnim podacima UIO BiH, od akciza naplaćeno 67,8 miliona maraka, dok je samo mjesec dana ranije, u julu ove godine, naplaćeno 74,7 miliona KM.
izvor: Nezavisne
