Revija počinje
u ponedjeljak, 8. aprila u 20.00 časova projekcijom dokumentarnih filmova iz zaostavštine
Đorđa Bogdanovića (1860 – 1914), trećeg po redu srpskog filmskog producenta, koji
je u kratkom vremenskom periodu od 1913. do 1914. godine, tokom Drugog balkanskog
i u osvit Prvog svjetskog rata, producirao oko 30 dokumentarnih filmova i arhivskih
dokumenata neprocjenjive vrijednosti.
Publika
će imati priliku da vidi filmove: NJ. V. Prestolonaslednik
Aleksandar na Crnom vrhu, Dolazak Konjičkog puka u Beograd, Grambergova bolnica,
NJ.V. kralj Petar u Sabornoj crkvi, Život srpske vojske u logoru na banjici,
snimljene 1913. godine, te filmove iz 1914. godine: Velika pijaca, Dolazak regruta, Zakletva regruta i Polaganje temelja Bogosloviji
Sv. Save. Ovi filmovi biće premijerno prikazani u Banjoj Luci,
nakon što je 2012. godine u Jugoslovenskoj kinoteci izvršena njihova digitalna restauracija.
O životu
i radu Đorđa Đoke Bogdanovića, kao i o značaju njegove filmske zaostavštine za srpsku
filmsku baštinu, te o restauraciji ovog izuzetno vrijednog filmskog blaga govoriće
Aleksandar Saša Erdeljanović, upravnik Arhiva Jugoslovenske kinoteke, koji će, kao
i direktor Nacionalnog filmskog arhiva Republike Srbije Radoslav Zelenović, biti
gosti Kinoteke Republike Srpske tokom realizacije ove revije u Banjoj Luci.
Druge večeri, u ciklusu Filmovi
koji se pamte na programu je sedam vrsnih dokumentaraca koji će ostati zapamćeni kako po tematici tako i po autorskom pečatu i koji, sasvim sigurno, zauzimaju
visoko mjesto u srpskoj dokumentarnoj produkciji
druge polovine 20. vijeka. Ciklus započinje slikovitim prikazom srpskih vašarskih
običaja i mentaliteta u filmu Vašar iz
1959. godine, jednog od najautentičnijih
srpskih dokumentarista šezdesetih godina 20. vijeka, Svetozara Pavlovića.
Aleksandar
Saša Petrović, čiji se Skupljači preja, prema mnogim ocjenama, smatraju
jednim od najboljih srpskih igranih filmova
dvadesetog vijeka, snimio je i nekoliko izuzetnih dokumentaraca, koji po kvalitetu ne zaostaju iza remek- djela
njegovih igranih filmova. Među njima je
i film o životu i djelu umjetnika Save Šumanovića – Putevi iz 1958. godine, koji se i danas, uz Petrovićev film o Petru Dobroviću, svrstava u sam vrh dokumentarnih filmova ovog
žanra.
Slijedi
film Crkve brvnare Ratomira Ivkovića iz 1962. godine, a zatim još jedan predstavnik „crnog talasa“, Želimir Žilnik. Njegov film Nezaposleni/nezaposleni
ljudi iz 1968. godine, kao i mnogi drugi, ocijenjen je tada vrlo „provokativnim i politički
nekorektnim“, jer nije idealizovao socijalistički sistem, nego je o problemima koji su pratili tadašnje
društvo progovorio vrlo otvoreno i javno.
I Krsto
Škanata, jedan od vodećih srpskih dokumentarista, uvijek je na beskompromisan način iznosio svoje
poglede na društvo i njegove anomalije –
a jedan od njih dat je i u filmu Nostalgija
vampira iz 1968. godine. Svakako je nezaboravan slikovit i duhovit prikaz našeg pomodarstva, posebno među seoskim življem
u bogatoj Šumadiji, dat u filmu A kuća zvoni li zvoni Miodraga
Nikolića iz 1971. godine.
I na kraju ove dvodnevne revije biće prikazan i film Marko
Perov iz 1975. godine, kultnog reditelja
Živka Žike Nikolića, koji je, poput njegovih igranih filmova, metaforična slika
patrijarhalnog svijeta njegovog rodnog podneblja.
Ulaz za
posjetioce filmskih projekcija u Dječijem pozorištu Republike Srpske biće slobodan.
Do realizacije
ovog programa došlo je i zahvaljujući saradnji republičkih ustanova kulture – Kinoteke
Republike Srpske iz Pala sa Dječijim pozorištem Republike Srpske i spremnosti rukovodstva
Dječijeg pozorišta, prije svih, direktora Predraga Bjeloševića da se ova revija
realizuje u ovoj instituciji.
Prije početka
Revije, Kinoteka Republike Srpske predstaviće i izložbu filmskih plakata „Sto godina
srpskog igranog filma“, koja će biti postavljena u Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci
Republike Srpske od 8. do 30. aprila ove godine. Otvaranje izložbe zakazano je za
ponedjeljak, 8. aprila u 18.00 časova.
Generalni
pokrovitelj programa je Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske dok je medijski pokrovitelj Radio-televizija Republike
Srpske. Pokrovitelji su, takođe, i ustanove koje su omogućile da ovaj program bude
realizovan u Banjoj Luci – Dječije pozorište Republike Srpske i Narodna i univerzitetska
biblioteka Republike Srpske.
(Frontal)
