Izložbu je otvorio zamjenik ambasadora Poljske u BiH Robert Ambrozijak, a koji je istakao da su izloženi dokumenti nastali zahvaljujući ilegalnom radu grupe posvećenih ljudi koje je predvodio istoričar Emanuel Ringelblum. 

Cilj im je bio da dokumentuju svaki dan i svaki dio holokausta, kako bi buduće generacije mogle pamtiti užasnu sudbinu Jevreja.

“Ringelblum je radio i živio u varšavskom getu za vrijeme Drugog svjetskog rata i bio je svjestan toga da će holokaust donijeti ogromne žrtve i veliko istrebljenje jevrejskog naroda. Iz tog razloga oko sebe je skupio grupu ljudi koji su odlučili da će prikupljati materijale o svakom aspektu života Jevreja u getu, ali i na cijeloj teritoriji okupirane Poljske”, objasnio je Ambrozijak. 

Arhiv je sačinjen od tri dijela od kojih su dva otkrivena, jedan odmah nakon rata, a drugi pedesetih godina dvadesetog vijeka. On sadrži nekoliko desetina hiljada raznovrsnih dokumenata, od slika, dnevnika, anketa do dječijih radova. 

“Arhiv se sastoji i od raznih drugih dokumenata od velikog istorijskog značaja. Na ovoj izložbi ima vrlo zanimljivih detalja kao što su sačuvane razglednice koje su bačene iz vozova koji su Jevreje vodili u deportaciju u logore smrti. Razglednice su bacali da se njihova sudbina sazna”, dodao je Ambrozijak.

Objasnio je da je cilj izložbe da se priča Jevreja, a koja govori o tragediji ovog naroda tokom holokausta, približi svima u BiH. 

“Nama je veoma drago što sarađujemo sa Jevrejskim kulturnim centrom u Banjaluci. Ovo nam je prvi put da smo ovdje, ali možemo reći da je ova izložba jedan uspjeh i jako nam je drago da postoji mjesto u Banjaluci gdje se ova tematika može prikazivati”, poručio je Ambrozijak. 

Đorđe Mikeš, potpredsjednik Jevrejske opštine Banjaluka i direktor Jevrejskog kulturnog centra, rekao je da je jedan od ciljeva izložbe da se afirmiše ovaj centar u Banjaluci kao kulturna instituciju u kojoj će se održavati brojne manifestacije. 

“Sretni smo što je jedna od takvih prilika i ova izložba. Čak i za nas Jevreje, dokumenti koji su ovdje izloženi su noviteti, nismo ranije imali priliku da ih vidimo. Priča je ovog puta još uvijek o stradanju Jevreja, ali biće prilika da govorimo i o dostignućima Jevreja, o učešću Jevreja u životu ove zemlje”, rekao je Mikeš.

Poručio je da jevrejski narod, kroz ovakve manifestacije u gradu na Vrbasu, pokušava da pokaže da je dio ove sredine. Ističe da ovaj centar nije jevrejski geto, već mjesto koje će pridonijeti kulturi cijelog grada. 

“Jevrejska opština Banjaluka broji nekih osamdeset članova, računajući i dvoje, troje iz Bijeljine i dvoje, troje iz Prijedora i Novog Grada. Ali, pokušavali smo dugi niz godina da sačuvamo to neko jezgro pripadnosti tom jevrejskom narodu i do sada smo to uglavnom radili u jednoj kancelariji koju nam je opština dala, a u kojoj se ovakvi sadržaji nisu mogli organizovati. Ovo je nešto čemu se nikada nismo nadali”, dodao je Mikeš.

Izložba u Banjaluci trajaće sedam dana, a organizovana je od strane poljske Ambasade BiH u saradnji sa Jevrejskim kulturnim centrom "Arie Livne".