Milan Grubor

Caricin

Hidronim ( od grčkog: ὕδωρ, hydor, “voda” i ὄνομα, onoma, “ime”) jeste ime koje se daje vodi, posebno vodenoj masi bilo da se radi o potocima, rijekama, jezerima ili okeanima.

Proto-slovenska reč koja se koristi u opisivanju vlažnosti i vlage jeste vòlga.  Taj hidronim je dat najdužoj evropskoj reci – Volgi. Volga protiče kroz centralnu Rusiju i smatra se nacionalnom, ruskom, rekom. Jedanaest od dvanaest najvećih gradova Rusije, uključujući prestonicu Moskve, nalazi se u slivu Volge. Volga ima simbolično značenje u ruskoj kulturi te je tako dobila naziv Волга-матусхка (Majka Volga).

Donji tok Volge se smatra kolevkom Proto-Indo-Evropske civilizacije.

Basen ove reke je igrao veoma važnu ulogu u naseljavanju naroda pravcem Azija-Evropa. Ova reka je služila kao veoma važan trgovački put koji je spajao Skandinaviju, Rusiju, Vizantiju i Persiju.

A u donjem toku ove reke, u jugoistočnoj Rusiji, posebno mesto zauzima grad Volgograd. Poznat i kao Grad Heroj. Poznatiji kao Staljingrad. Poznat i kao Caricin. Ovaj grad se nalazi na najmanjoj udaljenosti Volge od Dona, kao i nadomak puteva koji ovde od Moskve i Petrograda ka Carigradu sa jedne strane a sa druge strane od Evrope ka Kini.

Grad je osnovan 2.7.1589.godine. U to vreme to je bila tvrđava pa je i po tome dobio naziv- Carcinska tvrđava. Tvrđavu je grad uskoro prerastao. Taj rast broja stanovnika i prateće infrastructure je bio prekidan najezdama i ratovima, ali nikada nije zaustavljen. Ovaj po svemu strateški grad nije mimoišlo gotovo niti jedno iskušenje kroz koje je prolazio ruski narod.

Caricin je odigrao odlučujuću ulogu u životu jednog jednog čoveka. Taj čovek je Josif Džugašvili Staljin, poznat kao Soso i Kobe.

Prvi put to je bilo godine 1918.. Tada je  strateški najvažnijem gradu donjeg toka Volge, kapiji prema žitnicama (i nafti) severnog Kavkaza  i južnoj kapiji prema Moskvi, pretila opasnost da padne u ruke belih. Lenjin je u Caricin poslao Staljina kao glavnog poverenika za snadbevanje južne Rusije, ali je Staljin uskoro uspeo da svoj položaj podigne do komesarskog, i da stekne široka vojna ovlaštenja koja će uskoro iskoristiti kao sredstvo provođenja svoje ambicije.

U oklopnom vozilu, u pratnji četiri stotine crvenogardejaca, Staljin je ujezdio u Caricin 6.aprila 1918.godine i zatekao grad zagađen nesposobnošću i izdajom. Pokazao je da misli ozbiljno streljajući sve za koje se sumnjalo da su kontrarevolucionari. “ Bilo je to nemilosrdno čišćenje pozadine”,pisao je Vorošilov, “sprovedeno gvozdenom rukom.”

Lenjin je naredio Staljinu da bude još “nemilosrdniji” i “suroviji”. Staljin mu je odgovorio: “Budi siguran da nam ruka neće zadrhtati.” Ovde je možda Staljin shvatio pogodnost smrti kao najjednostavnijeg i najdelotvornijeg političkog oruđa, ali nije u tome bio sam.

Ovde, u Caricinu, Staljin se sprijateljio sa Vorošilovim i Buđonijem, budućim jezgrom svoje političke i vojne podrške. Kad se u junu vojni položaj boljševika pogoršao, Staljin je preuzeo zapovedanje vojskom. Ovakvi postupci vođstva bili su u Rusiji nepohodni da bi preživela, ali predstavljali su izazov Trockom, koji je Crvenu armiju stvorio uz pomoć takozvanih “vojnih stručnjaka”, bivših carskih oficira. Staljin nije verovao ovim korisnim prebeglicama i streljao ih je kad god je imao prilike.

Tako je Staljin stvorio “vojnu opoziciju” protiv Trockog kog je slikovito nazvao “ operetskim zapovednikom, brbljivcem, Ha-ha-ha!”Kada je Staljin uhapsio grupu “stručnjaka” Trockog i zatvorio ih na brod na Volgi, komesar za odbranu, Trocki, se žestoko pobunio. Brod je potonuo najverovatnije sa svim ukrcanima. “Smrt rešava sve nevolje”, smatralo se da je Staljin rekao tim povodom. “Nema čoveka nema nevolja.” To je bio boljševički način.

Lenjin je opozvao Staljina. Crvenoarmejci su odbili tri napada da bi belogardejski general Denkin 1919.ipak zauzeo grad da bi ga definitivno napustio u januaru 1920.

Staljin je, u svojoj prvoj epizodi Caricin, uspeo u nameri da oformi svoju “Caricinsku grupu” sa kojom je produbio neprijateljstvo sa Trockim. Takođe u Caricinu je Staljin upoznao petoricu budućih maršala iz Drugog svjetskog rata: Kulika, Vorošilova, Buđonija, Timošenka i Žukova.

Nedugo nakon Lenjinove smrti grad je 10.aprila 1925.godine preimenovan u Staljingrad.

Druga, daleko poznatija i ništa manje opasnija epizoda Caricina desila se bitkom za Staljingrad.  Ova bitka se smatra glavnom prekretnicom u Drugom svetskom ratu te i  kao najkrvavija bitka u ljudskoj istoriji. Trajala je od 17.jula 1942.do 2.februara 1943. sa ukupnim gubicima u ljudstvu od oko 2 miliona. Ova epizoda je tovariša Kobe proslavila a svijet spasila nacističkog ropstva.

Treća epizoda između Staljina i Caricina počinje 5.marta 1953. kada tovariš Kobe umire da bi Caricin, kukavički  postao Volgograd 1961.godine.

(u tekstu vezanom za Ruski građanski rat koristio sam ivode iz knjige Staljin-dvor crvenog cara, autora Sajmona Sibaga Montefjorea)

Komentari
Twitter
Anketa

Da li će novi američki predsjednik Donald Tramp učiniti svijet boljim mjestom za život?

Rezultati ankete
Blog