“Kao savremenici tih događaja i kao ljudi koji su imali priliku da se, kroz vrijeme koje je iza nas, upoznaju sa pozadinom tih događaja ne možemo da prihvatimo da neko taj datum ističe kao dan oko koga bi trebalo da se okupe narodi, entiteti i sve ostalo što postoji unutar BiH i obilježavaju ga kao takozvani Dan državnosti”, rekao je Tadić Srni.

On smatra da je 1. mart, u primarnom smislu, simbol nastojanja političkih opcija, koje su bile za razbijanje Jugoslavije, da bez srpskog naroda odluče o sudbini Srba na ovim prostorima.

“To se, kao što znamo, završilo tragično po sve narode u BiH i nakon toga smo sjeli za sto i napravili Dejtonski sporazum koji je potpuna suprotnost 1. martu. Onaj ko želi da poštuje Dejtonski mirovni sporazum, ko zagovara mir i stabilnost u BiH taj ne može da proslavlja 1. mart”, istakao je Tadić.

On je naveo da je iza nas nekoliko događaja koji dodatno otvaraju pitanja šta se desilo tog 1. marta 1992. godine na srpskoj svadbi u Sarajevu i ko je uticao na Ramiza Delalića Ćelu, koji se i sam deklarisao kao lice koje je povuklo obarač, da to učini.

“Ćelina smrt, kao i okolnosti pod kojima je on ubijen kasnije, otvaraju prostor za postavljanje mnogih pitanja: ko je za koga radio, ko je na silu htio da gurne narode u BiH u sukob i da li se sve to moglo spriječiti”, upitao je Tadić.

Prema njegovoj ocjeni, sa današnje distance potpuno je jasno da je odbijanje Lisabonskog sporazuma zapravo bila politička deklaracija kojom je izvršen poziv za oružani sukob.

“Ono što je srpski narod postigao, zajedno sa svima koji žive u Republici Srpskoj, jeste da se odbranio i da je već ranije stvorenu Republiku Srpsku, kako se ona danas i zove, institucionalno definisao i verifikovao Dejtonski mirovni sporazum, i sve to danas posmatramo kao niz istorijskih događaja”, konstatovao je Tadić.

On je izrazio sumnju da će zauvijek ostati pitanje da li je neko, i ako jeste, naložio ubici srpskog svata da to uradi kako bi isprovocirao sukob širih razmjera.

U BiH je 1. marta 1992. godine održan referendum o nezavisnosti BiH na kojem je 62,7 odsto muslimanskih i hrvatskih birača glasalo za njenu nezavisnost i izlazak iz tadašnje SFRJ.

U Federaciji BiH 1. mart se obilježava kao “dan nezavisnosti”, dok Srbi u BiH ovaj datum doživljavaju kao dan kada je donesena nelegitimna odluka muslimanskog i hrvatskog naroda protiv srpskih interesa.

Na taj dan 1992. godine ispred Stare pravoslavne crkve na Baščaršiji, u centru Sarajeva, ubijen je srpski svat Nikola Gardović i spaljena srpska zastava, što je nagovijestilo građanski rat u bivšoj BiH.

Izvor: Srna